ارگونومی

پرش به ناوبریپرش به جستجو

اِرگونومی (به یونانی :Ergonomie) به معنای دانش بکار بردن اطلاعات علمی موجود دربارهٔ انسان (و روش‌های علمی تولید چنین اطلاعاتی) در طراحی محیط کار است. ارگونومی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های انسان را بررسی می‌کند و سپس اطلاعات به دست آمده را در طراحی مشاغل، فراورده‌ها، محیط‌های کار و تجهیزات به کار می‌بندد.^[۱] معمولاً از اصطلاحات ارگونومی و عوامل انسانی (Human Factors) به‌طور مترادف بهره گرفته می‌شود. هر دو اصطلاح رابطهٔ دوسویهٔ کار و نیازمندی‌های شغلی را بازگو و تشریح می‌کند و هر دو درصدد کاهش فشارهای جسمانی و روانی در محیط کار هستند. آشکارترین اثر مثبت طراحی درست و مناسب مشاغل، تجهیزات و محیط کار، بالارفتن سطح ایمنی، بهداشت، تطبیق کار با کارگر بر اساس ابعاد بدنی فرد و در نهایت رضایت شغلی و بهبود بهره‌وری است.[ویکی پدیا]

 

ارگونومی در انتهای جنگ جهانی دوم پا به عرصه وجود گذاشت. این علم به واسطه تجزیه و آنالیز کردن ابزارآلات نظامی و جنگی در جنگ و موفقیت ها و نقایصش پایه گذاری شد. در انتها دانشمندان با توجه به نیازهای نوع بشر و در جهت قابل محاسبه و بررسی کردن روند طراحی (design process) در ماشین ها، وسایل و قطعات و … از این علم استفاده بسیار کردند.

ارگونومی به واسطه بشر توسعه یافت و هم اکنون در علوم مختلف جهت استاندارد کردن ابزار و اشیا و قطعات ساخته دست بشر و در نهایت در مبلمان و استاندارد های فضاهای داخلی معماری بسیار کاربرد دارد.

ارگونومیست های حرفه ای به پهنه وسیعی از مسائل و عوامل تاثیرگذار بر چگونگی ساخت و کاربرد قطعه، مبلمان یا هر وسیله ای که بخواهند به صورت تکنولوژیک طراحی کنند، دقت می کنند. این نگاه دقیق سبب رشد تکنولوژی در عرصه های مختلف صنعتی و تولید انبوه و … می شود.

صفت های فیزیکی مثل اندازه، وزن، حجم، ارتفاع، استحکام، سرعت و توانایی های حسی مانند گرمایش راحت، حرکت، ارتعاش، ایستایی و باربری و… تجزیه و تحلیل می شوند. این عمل در جهت بهتر کردن کارایی و بیشتر ساختن استحکام و کاستن از نقایص انجام می شود.

این اصول با کمک علومی که شامل مبحث اندازه گیری بدن انسان، علم فرآیند های زیستی (بیونیک)، مهندسی، فیزیک محیطی، سیستم های بدن، فیزیولوژی، روان شناسی کاربردی و روان شناسی اجتماعی هستند، استخراج شده اند.

آسیب های حاصل از کار و فعالیت های محل کار که شامل بالا بردن، حمل کردن، کشیدن، هل دادن و خم کردن هستند، با کمک گرفتن از ارگونومی بسیار روان تر و بهتر انجام می شوند.

ارگونومیست ها جهت بهتر کردن زندگی انسان تلاش می کنند با بالا بردن امنیت و افزودن عملکرد به واسطه فراهم آوردن راه حل هایی جهت کارگاه ها، ابزارها، وسایل و لباس های کار و… کیفیت زندگی را افزایش دهند. برنامه های ارگونومی به مدیریت کردن موقعیت های پرخطر و فراهم آوردن آموزش کاربرد از وسایل و تجزیه و تحلیل کردن اطلاعات و ایجاد قوانین جدید جهت اندازه ها و… کمک می کنند. این علم در سه شاخه توسعه یافته است، ارگونومی فیزیکی، ارگونومی دانشی و ارگونومی سازماندهی که هر کدام از این سه شاخه به نوعی در کار طراحان معمار نقش ایفا می کند. در این راستا طراحان داخلی با استفاده از این علم هر لحظه گامی جهت بهینه سازی مبلمان، دکوراسیون و اجزای مورد استفاده انسان در زندگی بر می دارند. جالب است که این تغییر و تحولات در محصولات کارخانه ها از هر نوع وسیله ای- از اتومبیل تا ساعت رو میزی منزل و…- با این اصول هر روزه بهتر و منطبق تر با عملکرد انسان می شوند.

کاربرد و استفاده یکسان، استفاده انعطاف پذیر ، راحت و قابل حس شدن، اطلاعات قابل درک و قابل تحمل در اشتباه، تلاش فیزیکی کم و اندازه و فضا برای نزدیک شدن و استفاده کردن.

طراحان این اصول را به طرق مختلف و متنوع به کار می گیرند و با استفاده از آنها در جهت ارتقای کیفیت زندگی بشر تلاش می کنند.[http://www.amasterpiece.ir/post/40]

آنتروپومتری
آنتروپومتری بخشی از دانش ارگونومی است که در خصوص سنجش و اندازههای ظاهری بدن انسان بحث و گفتگو مینماید.
به معنی اندازهگیری به وجود آمده است. تعریف آنتروپومتری metrikos به معنی انسان و anthropo این واژه از ریشه دو کلمه یونانی
( عبارت است از اندازهگیری سیستماتیک بدن با استفاده از وسایل اندازهگیری ( 2
معمولا" در آنتروپومتری ابعاد اختصاصی افراد نظیر ارتفاعها، عمقها، پهناها و فاصله انحناها اندازهگیری میگردند. بهطور کلی اندازههای
بدن انسان در دو وضعیت کلی ساکن و متحرک مورد نظر است .
در حالت اول اندازههای ساکن به دست خواهد آمد که به آن آنتروپومتری استاتیک 1 میگوییم. در حالت دوم اندازههای متحرک تعیین
خواهد شد که آنتروپومتری دینامیک 2 یا علمی نام دارد. بنابراین آنتروپومتری استاتیک عبارت است از اندازهگیری بدن در یک وضعیت
استاندارد ثابت و آنتروپومتری دینامیک یعنی اندازهگیری بدن در حالت حرکت.[https://www.jahizieh.net/]