معمولاً بر حسب وضع لبه برنده اصلی، رندهها به دو دسته چپ و راست تقسیم میشوند و برای تشخیص چپ و راست رنده چنین عمل میشود:
رنده را بطوریکه سر برنده آن بطرف مشخص و به سمت بالا باشد راست نگه میدارند چنانچه لبه برنده اصلی آن در سمت راست قرار گیرد آن را رنده راست و اگر برعکس لبه برندهاش در سمت چپ واقع شود رنده چپ یا به اصطلاح چپ تراش است.
قلمهای پرداختکاری :
با عمل پرداختکاری بایستی در کار سطح خارجی صافی تولید شود و برای این منظور اغلب رنده پرداخت سرصافی که لبه برنده آن کمی گرد شده باشد به کار میبرند گاهی نیز از رنده پرداخت سر پهن استفاده میشود. لبه برنده رندههای پرداختکاری بایستی پس از سنگ زدن با کمال دقت بوسیله سنگ دستی آماده شوند زیرا در غیر اینصورت سطح خارجی کار تراشیده شده صاف نخواهد بود.
قلمهای بغلتراش :
برای پیشانی تراشی و همچنین برای تراش گوشههای تیز به کار برده میشوند. لبه برنده فرعی این رندهها برای جدا کردن براده مناسب نیست و به این جهت در موقع تراش با این رندهها باید حرکت آنها از داخل کار به سمت خارج آن باشد.
قلمهای تراشکاری فرم دار :
برای انجام انواع مختلف کارهای تراشکاری رندههای متفاوتی که لبه برنده آنها فرم متناسبی با نوع آن کار داشته باشد وجود دارند.
قلمگیر :
قلمگیرها برای نگاهداری رندههای کوچک و یا تیغچهها مورد استفاده قرار میگیرند. رندهگیرها از فولاد ساختمانی ارزان ساخته میشوند و با به کار بردن آنها از مصرف بیهوده فولاد ابزار گران قیمت جلوگیری میشود.
چگونگی مراقبت از قلمهای تراشکاری :
رندههای تراشکاری را باید اصولاً به طوری مواظبت نمود که کوچکترین صدمهای به لبه برنده آنها وارد نشود زیرا در هر نوبت که آنها را تیز کنند علاوه بر به هدر رفتن مقداری از فلز قیمتی مقداری هم از وقت پرارزش بیهوده تلف میشود. بدیهی است که لبههای برنده پس از مدت زیادی کار قابلیت برش خود را از دست داده و کند میشوند و کار با چنین رندههای کندی موجب اصطکاک و تولید حرارت بیشتری شده و نتیجتاً سطح خارجی کار هم ناصاف در میآید در موقعیکه رنده را از نو تیز میکنند لازم نیست که تمام لبه برنده صدمه دیده آن را از بین ببرند بلکه انجام این عمل در چند مرحله بطوریکه پس از هر مرحله مقدرای با آن کار شود به صرفه نزدیکتر است.
برای سنگ زدن رنده قاعدتاً بایستی به ترتیب اول با سنگ خشن زبر و بعد با سنگ نرم رنده را تیز کنند.بهتر است که برای انجام این منظور از سنگ بشقابی استفاده شود. موقعیکه رنده را با سنگ نرم آماده میکنند باید توجه داشته باشند که زوایای لازمی که با سنگ زبر به آن داده شده از بین نرود.
در مورد تیز کردن ابزارهایی از فلزات سخت ابتدا بدنه آن را بوسیله سنگی از جنس الکتروگروند تیز کرده و بعد برای تیز کردن تیغچه آن که از فلز سخت است از سنگ دیگری که جنسش کاربید است استفاده مینمایند.
برای تیز کردن قلم نکات ذیل باید مراعات شود :
1- سنگ باید در خلاف لبه رنده حرکت داشته باشد.
2- فشار برنده باید متناسب باشد.
3- در مورد سنگهایی که بوسیله مایعی باید خنک شوند لازم است مایع خنک کننده به حد کافی در جریان باشد.
4- از توخالی کردن سطح آزاد رنده باید امتناع کرد.
5- زاویه برنده رنده را بایستی با شابلون مخصوص آزمایش کرد.
6- سنگهایی که چرب شده و یا از حالت دایرهای خارج شده باشند ابتدا بوسیله دستگاه مخصوص صاف و آماده گردند.